02.09.2024
Voorkom legionella in de watersystemen van jouw huis
Het is erg belangrijk dat we watersystemen beschermen tegen legionellabacteriën om een veilige en gezonde omgeving te garanderen. De legionellabacterie verspreidt zich makkelijk in menselijke omgevingen. Daarom moeten we voor goede watersystemen voor warm en koud water zorgen.
Wat is legionella en welke risico's brengt het met zich mee?
Legionella is een constante bedreiging in elk sanitair en verwarmingssysteem. Toch besteden we er thuis vaak geen aandacht aan.
De legionellabacterie veroorzaakt de veteranenziekte, een mogelijk dodelijke vorm van longontsteking. Iedereen is vatbaar, maar het risico op besmetting neemt toe met de leeftijd en andere risicofactoren. De ziekte wordt vaak gelinkt aan grote gebouwen zoals hotels en ziekenhuizen. Daar zit de bacterie meestal in speciale watersystemen, zoals koeltorens en zwembaden. Toch liggen de risico's van legionella dichter bij huis dan veel mensen denken. Bacteriën kunnen zich voortplanten in het leidingwerk van elk sanitair en warmwatersysteem. Ook in woningen dus, of het nu om huizen of appartementen gaat. Het risico neemt toe naarmate een gebouw ouder wordt, vooral als het sanitair niet is vernieuwd. Aan de andere kant kunnen oude huizen waarvan het sanitair in de loop der jaren wel is aangepast ook een risico vormen. Er kunnen dan 'dode poten' in het systeem zitten waar bacteriën zich goed kunnen voortplanten.
De ziekte kan dodelijk zijn voor kwetsbare groepen en ouderen. Toch zijn niet alle bevolkingsgroepen zich bewust van de eerste tekenen van infectie. Mensen lopen de veteranenziekte op door het inademen van de waterbacterie en doen milde symptomen vaak af als een verkoudheid of griep. Het aantal gevallen van legionellabesmetting neemt in heel Europa toe. Daarom wordt er nu strenger op toegezien, zoals blijkt uit de EU-drinkwaterrichtlijn.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt ook dat legionellabesmetting de grootste gezondheidsrisico's met zich meebrengt in de EU. Volgens de WHO hebben veel landen niet de juiste methoden om de infectie vast te stellen, waardoor het aantal gevallen onbekend is.
Het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding gaf statistieken vrij die laten zien hoe wijdverspreid het probleem is over het hele continent. Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje zijn goed voor 72 procent van alle gemelde gevallen. Volgens Legionella Control International komen de 30.000 gevallen in Europa vooral door de warmere, nattere omstandigheden in natuurlijke waterbronnen. Ook de vergrijzing van de bevolking speelt een rol - zij lopen het grootste risico om ernstig ziek te worden van de ziekte.
Verborgen risico's in huis
Nu de zomermaanden naderen en mensen hun huis achterlaten voor vakantie in het buitenland, neemt het risico op legionella toe. Stilstaand water in ongebruikte douches biedt bijvoorbeeld een ideale omgeving voor legionella om zich te vermenigvuldigen.
Het kan ook in andere delen van je huis voorkomen. De ophoping van vuil en slib in stilstaand water bieden de perfecte omstandigheden voor de bacterie. Wanneer je kranen of douches aanzet, verspreiden de druppels de bacterie verder. Wat kun je doen om te voorkomen dat deze bacteriën zich ontwikkelen en hoe neem je het risico op legionella definitief weg?
Tips en trucs voor huiseigenaren
Hier volgen enkele ideeën over hoe je legionella zelf voorkomt:
- Keteltemperatuur: Controleer of boilers niet lager staan dan 65°C, vooral als het combi-ketels zijn of als de boiler een warmwatertanksysteem verwarmt.
- Warmwateropslagsystemen: Houd de temperatuur op 60°C.
- Doorspoelen: Door regelmatig water door te spoelen, voorkom je dat het stil blijft staan en blijft het in beweging. Vooral na een vakantie doodt het doorspoelen van water bij 60°C alle legionellabacteriën in het systeem.
- Metingen: Het regelmatig nemen van watermonsters en ervoor zorgen dat de waterbronnen niet besmet raken, minimaliseert het risico op bacteriegroei. Veel laboratoria bieden deze test ook aan voor privéhuishoudens; het monster neem je eenvoudig zelf en stuur je per post naar het laboratorium voor onderzoek.
- Vraag hulp aan uw installateur en elimineer dode zones in leidingen: Dode leidingen ontstaan wanneer we delen van leidingen niet meer gebruiken. Dit vangt stilstaand water op en biedt legionella de ideale temperatuur om te groeien. Elk deel van de leiding dat niet of onregelmatig wordt doorgespoeld, wordt ook wel een dode poot genoemd. Deze leidingstukken kunnen kort of lang zijn. Zelfs een stuk van 25 cm kan een plek zijn waar bacteriën groeien. Je kunt de bouwtekeningen van je huis controleren en je loodgieter en installateur om hulp vragen.
Om legionella uit te bannen zijn slimme pompen nodig
Je kunt daarnaast nog een stap verder gaan door over te stappen op innovatieve pompen, zoals Wilo's Star-Z NOVA T. Deze voorkomt dat legionella de kop opsteekt en verkleint de kans dat mensen de ziekte oplopen.
Deze Wilo-pomp is speciaal ontworpen voor privéhuishoudens. Deze beschermt het warmwater- en drinkwatersysteem door aan te gaan zodra de temperatuur onder de 55°C komt. Een ingebouwde tijdschakelaar zorgt ervoor dat het water regelmatig circuleert en snel bij de kraan is wanneer er veel warm water nodig is. Bijvoorbeeld 's ochtends wanneer je vaker de kraan of douche gebruikt. Dit heeft ook als voordeel dat je minder water verspilt.
