Szukaj
Kontakt
E-mail
Tworzenie katalogu
Moje ulubione
Porównanie produktów

Wymagania prawne dla projektowania, instalowania i odbierania pompowni przeciwpożarowych.

Projektuj zgodnie z nowymi przepisami prawa.

Pompownie przeciwpożarowe w Polsce muszą być projektowane, instalowane i odbierane zgodnie z przepisami prawa polskiego i europejskiego, a w przypadku określonych aplikacji mają zastosowanie również normy krajowe i europejskie oraz Dyrektywy Unii Europejskiej.
Zgodnie z wykładnią prawa, określone wyroby budowlane wchodzące w skład pompowni przeciwpożarowych, muszą posiadać:

  • Krajowe Deklaracje Właściwości Użytkowych
  • Krajowe Certyfikaty Stałości Właściwości Użytkowych
  • Krajowe Oceny Techniczne
  • Świadectwa Dopuszczenia

W przypadku wyrobów budowlanych wprowadzanych na rynek w ramach certyfikacji europejskiej mają zastosowanie:

  • Deklaracje Właściwości Użytkowych
  • Certyfikaty Stałości Właściwości Użytkowych
  • Europejskie Oceny Techniczne
  • Europejskie Dokumenty Oceny
  • Deklaracje Zgodności

Projektowanie pompowni pożarowych zgodnie z obowiązującym prawem
Poniżej omawiamy najważniejsze aspekty techniczne i formalno-prawne związane z projektowaniem pompowni pożarowych, jednak nie sposób jest ująć wszystkich wymagań prawnych zawartych w wykładni prawa.

Wytyczne projektowe dotyczące pompowni przeciwpożarowych

Podczas projektowania pompowni przeciwpożarowych, koniecznym jest czerpanie wiedzy prawnej ze źródeł prawa. Tymi źródłami są Ustawy, Rozporządzenia krajowe, Rozporządzenia UE, Dyrektywy UE oraz powołane w aktach prawnych normy. Na dole strony zostały ujęte wszystkie źródła prawa oraz literatura pomocna w zrozumieniu zawiłości prawnych, w dalszej części niniejszego tekstu będą miały zastosowanie odwołania do konkretnych źródeł.

Projekt pomieszczenia pompowni przeciwpożarowej

Warunki techniczne [1] stawiają jeden wymóg wobec pomieszczeń stanowiących pompownie przeciwpożarowe – powinny stanowić odrębną strefę pożarową. Dotyczy to również pomieszczeń, w których znajdują się zbiorniki środków gaśniczych (m.in. wody, środka pianotwórczego), maszynownie wentylacji przeciwpożarowej oraz rozdzielnie elektryczne, zasilające urządzenia ppoż.
W nowoprojektowanych budynkach należy pamiętać o tym już na etapie projektu architektonicznego, zapewniając aby ściany i drzwi posiadały stosowną odporność ogniową. Przewody elektryczne przechodzące przez strefy pożarowe muszą być wykonane jako niepalne.

Rozporządzenie MSWiA w sprawie ochrony ppoż. [2] określa czym jest pompownia przeciwpożarowa poprzez podanie definicji:

§ 2.1 ust. 3 Rozporządzenie MSWiA w sprawie ochrony ppoż. [2]

Ilekroć w Rozporządzeniu mowa jest o pompowni przeciwpożarowej – należy przez to rozumieć pompownię zasilającą w wodę instalację lub sieć wodociągową przeciwpożarową.

Oznacza to, że zasilenie instalacji przeciwpożarowych automatycznie sprawia, że pompownia staje się pompownią przeciwpożarową, niezależnie od innych przyłączonych do niej instalacji.
Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa to w myśl Rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony ppoż. [2] instalacja zasilająca hydranty wewnętrzne oraz zawory hydrantowe.
Ponadto odrębnie zdefiniowane zostały urządzenia przeciwpożarowe jako urządzenia służące do zapobiegania powstania, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków. Jako typowe urządzenia wymienione zostały pompy w pompowniach przeciwpożarowych oraz hydranty i zawory hydrantowe.

Współpraca Projektanta z Rzeczoznawcą

Projekt zawierający urządzenia przeciwpożarowe powinien zostać bezwzględnie uzgodniony z Rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, zasady uzgadniania projektu budowlanego zostały określone w Rozporządzeniu w sprawie uzgadniania projektu budowlanego [4].

§ 3.1 ust. 3 Rozporządzenie MSWiA w sprawie ochrony ppoż. [2]

Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania.

§ 5. 1 Rozporządzenie w sprawie uzgadniania projektu budowlanego [4]

Uzgodnienia projektu budowlanego dokonuje się w toku wzajemnej współpracy Projektanta z Rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych w trakcie sporządzania przez Projektanta projektu budowlanego polegających na:
1. konsultacji rozwiązań projektowych w zakresie oceny ich zgodności z wymaganiami ochrony
przeciwpożarowej;
2. wymianie uwag i stanowisk w zakresie projektowanych technicznych środków zabezpieczenia
przeciwpożarowego;
3. opracowaniu scenariusza pożarowego dla obiektu budowlanego objętego obowiązkiem stosowania systemu sygnalizacji pożarowej.

Odpowiedzialność Rzeczoznawcy i Projektanta

W zakresie odpowiedzialności Rzeczoznawcy znajdują się:

  • Odpowiedzialność za prawidłowe założenia operatu przeciwpożarowego.
  • Odpowiedzialność za zgodność projektu z wymogami krajowych przepisów przeciwpożarowych.

W zakresie odpowiedzialności Projektanta znajdują się:

  • Odpowiedzialność za prawidłowe techniczne funkcjonowanie instalacji.
  • Odpowiedzialność za zastosowanie zgodnych z prawem elementów instalacji (posiadających certyfikaty, krajowe oceny techniczne, świadectwa dopuszczenia).
  • Odpowiedzialność za prawidłowe funkcjonowanie instalacji wykonanej zgodnie z projektem.

Uzgodnienia W przypadku odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego, a także zapewnienia drogi pożarowej do obiektu budowlanego, gdy ze względu na charakter lub rozmiar robót niezbędne jest sporządzenie projektu budowlanego,
którego rozwiązania projektowe dotyczą warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu budowlanego, uzgodnienie jest wymagane.

Dopuszczenie do użytkowania pompowni
Warunkiem dopuszczenia urządzeń przeciwpożarowych do użytkowania, po zamontowaniu ich na obiekcie, jest przeprowadzenie odpowiednich prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania. Ustawodawca nie określił zakresu badań pozostawiając ten aspekt w gestii producentów ze wskazaniem jedynie wytycznych do okresowej kontroli urządzeń.

Art. 3 ust. 1 Ustawa o ochronie ppoż. [5]

Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem.

Art. 3 ust. 2 Ustawa o ochronie ppoż. [5]

aściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, a także podmioty, o których mowa w ust. 1, ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych, w trybie i na zasadach określonych w innych przepisach kropka.

Art. 1 Ustawa o ochronie ppoż. [5]

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:
1. zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;
2. zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;
3. prowadzenie działań ratowniczych.

Tylko i wyłącznie poprawny dobór i projekt pompowni przeciwpożarowej umożliwiają poprawne funkcjonowanie instalacji ochrony przeciwpożarowej. Bardzo ważnym aspektem jest również późniejsza konserwacja urządzenia, gdyż Ustawa[5] określa odpowiedzialność za realizację
obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Urządzenia przeciwpożarowe powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z Polskimi Normami oraz zgodnie z zaleceniami producenta.

Przeglądy powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż raz do roku.

Wilo Polska zaleca coroczne przeglądy swoich zestawów pompowych przez wykwalifikowany personel zgodnie z listą serwisową wypracowaną przez lata doświadczeń.

Art. 3 ust. 3 Rozporządzenie ppoż. [2]

Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

Odpowiedzialność za poprawne funkcjonowanie pompowni
Pompownia przeciwpożarowa jest kluczowym elementem instalacji, kontroli i zwalczania pożaru. Za poprawną konserwację urządzenia odpowiadają w całości lub w części zarządcy lub użytkownicy budynku. W przypadku gdy właściciel budynku nie zawarł umowy ustanawiającej zarząd lub użytkowanie, przyjmuje na siebie odpowiedzialność w całości.

Instalacje dualne, czyli zasilanie instalacji przeciwpożarowych i innych z jednej pompowni przeciwpożarowej.

Rozdział 5 Rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony ppoż. [2] opisuje warunki przyłączania do instalacji przeciwpożarowych innych punktów czerpalnych:

1. Instalację wodociągową przeciwpożarową należy zabezpieczyć przed niekontrolowanym wypływem wody z uszkodzonych przyborów sanitarnych.

2. Parametry ciśnienia i przepływu w instalacji przeciwpożarowej mają być zapewnione niezależnie od stanu pracy innych systemów i urządzeń.

Oznacza to, że instalację wody bytowej czy technologicznej możemy przyłączyć do tego samego źródła wody co instalację przeciwpożarową, lecz należy przedsięwziąć środki w celu zabezpieczenia priorytetu działania instalacji przeciwpożarowych. Ustawodawca wskazuje zatem cel do osiągnięcia poprzez zastosowanie wiedzy technicznej.

Oznacza to, że instalację wody bytowej czy technologicznej możemy przyłączyć do tego samego źródła wody co instalację przeciwpożarową, lecz należy przedsięwziąć środki w celu zabezpieczenia priorytetu działania instalacji przeciwpożarowych. Ustawodawca wskazuje zatem cel do osiągnięcia poprzez zastosowanie wiedzy technicznej. W tym celu Wilo Polska jako akcesorium dodatkowe oferuje Moduły Odcięcia Instalacji Bytowej typu MOIB. Opisane zostały szczegółowo w dalszej części katalogu.

Ostatnim punktem dotyczącym pompowni przeciwpożarowych w Rozporządzeniu [2] jest odnośnik do bardziej szczegółowych wymagań zawartych w Rozporządzeniu MSWiA w sprawie zaopatrzenia w wodę [3]. Oznacza to, że te same wymagania stawiane są pompowniom zasilającym zarówno hydranty wewnętrzne jak i zewnętrzne.

Ograniczanie kosztów

Pompy i zespoły pomp pożarowych mogą zasilać inne instalacje niż pożarowe o ile są w stanie technicznie realizować obie funkcje i zostaną spełnione opisane powyżej wymagania prawne. Takie instalacje stosuje się z powodzeniem w przypadku zestawów podnoszących ciśnienie w budynkach wysokich, gdzie zespoły pomp zapewniają dostarczanie wody czystej do celów sanitarnych jak i wody pożarowej do hydrantów wewnętrznych.

Sprawdzone rozwiązania Wilo

Zestawy podnoszenia ciśnienia Wilo-COR-FFS wraz z modułem Wilo-MOIB pozwalają na realizacje funkcji dualnych wraz z zapewnieniem spełnienia wymagań prawnych bez konieczności dobierania rozwiązań firm trzecich.

Pompy, zespoły pomp i układy pomp w pompowniach przeciwpożarowych

Rozporządzenie MSWiA w sprawie zaopatrzenia w wodę [3] zawiera cały rozdział piąty poświęcony szczegółowym wymaganiom wobec pompowni przeciwpożarowych.
W pierwszej kolejności określone zostały dozwolone źródła energii dla pomp przeciwpożarowych – może to być sieć elektroenergetyczna lub silnik spalinowy z zapasem paliwa na 4 godziny pracy. Pompy powinny być zasilane z obwodów elektrycznych niezależnych od innych obwodów w obiekcie, i powinny spełniać wymagania dla instalacji bezpieczeństwa. Głównie oznacza to, że pompy powinno się zasilać sprzed przeciwpożarowego wyłącznika prądu na obiekcie, tak aby nie zostały pozbawione energii w czasie trwania akcji straży pożarnej (podobnie jak inne urządzenia
przeciwpożarowe).

W przypadku gdy pompownia dostarcza wodę w ilości przekraczającej 20 l/s mają zastosowanie dodatkowe wymagania:
1. Pompy należy zasilać z 2 niezależnych źródeł energii. Dopuszczalna jest niezależna sieć elektroenergetyczna, silnik diesla stanowiący napęd pompy lub silnik diesla w agregacie prądotwórczym. Jeżeli nie zastosowano napędu diesla pompy to rozdzielnia elektryczna powinna posiadać funkcję SZR – przełączania na zasilanie rezerwowe w przypadku zaniku napięcia głównego.
2. W przypadku pracy w systemie ciągłego podawania wody (system dualnych) w pompowni należy zapewnić co najmniej dwie pompy, z czego jedna powinna stanowić rezerwę. Jako pompę rezerwową stosuje się pompę równą największej z zainstalowanych pomp. Ze względu na rozbieżności interpretacyjne Wilo zaleca jednak stosowanie pomp rezerwowych zawsze w przypadku zapotrzebowania na wodę powyżej 20l/s.

Niezależnie od zapotrzebowania na wodę pompy powinny być wyposażone w układ pomiarowy składający się z:

  • ciśnieniomierza,
  • przepływomierza
  • i zaworu regulacyjnego do okresowej kontroli parametrów pracy.

Wymaganie to wynika z zapisów Rozporządzenia [3] odnośnie prób odbiorczych oraz okresowych przeglądów urządzeń przeciwpożarowych. Ustawodawca wskazuje czym powinny być badane pompy przeciwpożarowe i robi to wskazując literalnie urządzenia dopuszczone do tego celu. Z tego powodu Wilo Polska już od wielu lat posiada w swojej ofercie układy pomiarowe Wilo-UP w pełni zgodne z powyższymi zapisami Rozporządzenia.

Art. 11 ust. 4 Rozporządzenie [3]

Pompy powinny być wyposażone w układ pomiarowy składający się z ciśnieniomierza, przepływomierza i zaworu regulacyjnego, pozwalający na okresową kontrolę parametrów pracy.

Rozwiązania zamienne
Rozporządzenie jasno definiuje 3 kluczowe podzespoły układu pomiarowego, nie pozostawiając swobody korzystania z wiedzy technicznej. Na rynku spotykane są rozwiązania zamienne składające się z wodomierza z licznikiem impulsów, zaworu kulowego oraz manometru. Takie rozwiązania nie są zgodne ani z wymaganiami prawnymi [2] ani z zasadami wiedzy
technicznej [19].

Zgodnie z Rozporządzeniem [2] napędy pomp powinny spełniać wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej urządzeń tryskaczowych czyli PN-EN 12845 [18].

Norma tryskaczowa [18] stawia następujące wymagania napędom pomp:

„Pompy powinny być napędzane silnikami elektrycznymi lub wysokoprężnymi, będącymi w stanie dostarczyć co najmniej moc umożliwiającą spełnienie następujących wymagań:

  • a) W przypadku pomp z charakterystykami poboru mocy bez przeciążenia, maksymalną moc wymaganą, odpowiadającą wierzchołkowi krzywej poboru mocy;
  • b) W przypadku pomp ze wznoszącymi się charakterystykami poboru mocy, maksymalną moc dla jakiegokolwiek stanu obciążenia pompy od wydajności zerowej do wydajności odpowiadającej NPSHr równej 16 m, lub przy maksymalnym ciśnieniu ssania plus 11 m, w zależności, która z nich jest większa.”

W przypadku silników diesla Norma tryskaczowa [18] określa szereg dodatkowych wymagań, jednakże w przypadku napędu silnikiem elektrycznym wymagania kończą się na powyższych. Do wyjaśnienia pozostaje zatem definicja charakterystyki poboru mocy bezprzeciążeniowej oraz wznoszącej. Ta pierwsza charakteryzuje się szczytem poboru mocy, po którym zapotrzebowanie na energię spada zgodnie z przykładem przedstawionym na rys. 1. Na wykresie widoczne są krzywe zapotrzebowania na moc na wale pompy (P2) w zależności od przepływu generowanego przez pompę (Q) oraz w zależności od liczby wirników.

Przykładem są pompy pionowe Wilo-Helix VF, na bazie których zbudowane są zestawy pompowe. Grafika wizualizuje ten typ charakterystyki w odniesieniu do wartości NPSHr pompy. Z wykresu wynika, że silniki muszą być tak dobrane aby zagwarantować wymaganą moc w wierzchołku poboru mocy odpowiadającym wartości NPSHr = 3,2 m dla tej konkretnej wielkości pompy bez względu na liczbę wirników.

Wykres przedstawiający bezprzeciążeniową charakterystykę mocy (P2)

Drugim typem charakterystyki poboru mocy jest charakterystyka wznosząca, gdzie nie możemy zaobserwować żadnego szczytu poboru mocy, a zapotrzebowanie rośnie wraz ze wzrostem przepływu. Tego typu pompy wyposaża się w silniki pokrywające zapotrzebowanie na moc w punkcie w którym NPSHr wynosi 16 m słupa wody.

Typ charakterystyki a wielkość pompy
Pompy o charakterystyce wznoszącej muszą zapewnić znacznie większe przepływy niż pompy o charakterystykach bezprzeciążeniowych. Można sobie zatem wyobrazić, że są to większe pompy i większe silniki nawet dobierane na ten sam punkt pracy. Przykład charakterystyki wznoszącej powyżej dotyczy pompy WNF z zestawów Wilo-SiFire dedykowanych do instalacji tryskaczowych i hydrantów zewnętrznych.
Przykładowo pompa ze wznoszącą charakterystyką dobrana na punkt pracy 24 m³/h i 25 m podnoszenia charakteryzuje się zapotrzebowaniem na moc rzędu 3,5 kW, a pompa z charakterystyką bezprzeciążeniową w tym samym punkcie pracy wymaga jedynie 2 kW mocy silnika.

Certyfikacja wyrobów budowlanych
W zakresie pompowni przeciwpożarowych stosuje się wiele podzespołów będących wyrobami budowlanymi. Wyrób budowlany jest definicją prawną, budzącą wiele niejasności. Definicja wyrobu budowlanego została przedstawiona w Rozporządzeniu CPR 305/2011 [6]:

Art. 2 ust. 1 Rozporządzenie UE CPR 305/2011 [6]

„wyrób budowlany” oznacza każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych;

Art. 2 ust. 2 Rozporządzenie UE CPR 305/2011 [6]

„zestaw” oznacza wyrób budowlany wprowadzony do obrotu przez jednego producenta jako zestaw co najmniej dwóch odrębnych składników, które muszą zostać połączone, aby mogły zostać włączone w obiektach budowlanych;

Obowiązki producentów względem wyrobów budowlanych określa Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych – zwana dalej Ustawą [7].
Ustawa odnosi się swoją treścią do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych – zwane dalej Rozporządzeniem CPR [6].

Wyrób budowlany z uwzględnieniem innych definicji CPR 305/2011 [6]

„wyrób budowlany” oznacza każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i dostarczony w celu odpłatnej lub nieodpłatnej dystrybucji lub zastosowania na rynku w celu trwałego wbudowania w budynkach, budowlach lub ich częściach, którego cechy użytkowe wpływają na spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych wymienionych w Rozporządzeniu CPR 305/2011;

Pompy i zespoły pomp jako wyroby budowlane
Rozporządzenie CPR [6] definiuje wyrób budowlany jako każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych.
Pompy i zestawy pomp przeciwpożarowych wpływają na bezpieczeństwo pożarowe budynków zapewniając zasilenie w wodę instalacji wodociągowych przeciwpożarowych. Są też na stałe wbudowane w obiekty budowlane. Producenci tych wyrobów zobligowani są przez Ustawę
[7] do znakowania produktów znakiem CE w przypadku ich zgodności z normami zharmonizowanymi lub Europejskimi ocenami technicznymi. W przypadku braku ww. dokumentów należy się ubiegać o wydanie Krajowej Oceny Technicznej [21] w notyfikowanej Jednostce Oceny
Technicznej. Producent zobligowany jest do uzyskania Krajowego Certyfikatu Stałości Właściwości Użytkowych od jednostki certyfikującej. Zwieńczeniem procesu jest wydanie przez producenta na własną odpowiedzialność Krajowej Deklaracji Właściwości Użytkowych i oznakowanie wyrobu znakiem budowlanym B. Schemat przedstawiony na rys. 3 obrazuje zasadę działania w procesie
znakowania wyrobów budowlanych znakiem B lub CE.

Zespoły pomp jako wyroby budowlane
Zespoły pomp traktowane są jako wyroby budowlane dlatego ich właściwości użytkowe ocenia się całościowo. Zespoły pomp powinny posiadać stosowne dokumenty, w przypadku certyfikacji krajowej są to Krajowe Oceny Techniczne oraz Krajowe Certyfikaty Stałości Właściwości Użytkowych.

Certyfikowane pompy
Krajowa Ocena Techniczna wydana dla pompy nie jest równoznaczna z Krajową Oceną Techniczną wydaną dla całego zestawu. W przypadku oceny całego zestawu, jednostka oceny technicznej weryfikuje właściwości zarówno pomp jak i podzespołów, a także ich wzajemną współpracę.

Dla produktów służących ochronie przeciwpożarowej jednostką oceny technicznej jak również jednostką certyfikującą w Polsce jest Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego w Józefowie- Państwowy Instytut Badawczy.

Szczegółowe zasady postępowania z wyrobami budowlanymi objętymi obowiązkiem znakowania znakiem B przedstawia Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym – zwane dalej Rozporządzeniem MIiB [8].
Rozporządzenie było dwukrotnie nowelizowane, a w 2018 roku aktualizacji podległ również Załącznik nr 1 do niniejszego Rozporządzenia, wymieniający grupy wyrobów objętych obowiązkiem sporządzania KDWU. Grupa 10-tego załącznika obejmuje swoim zakresem pompy i zespoły pomp pożarowych, a także wszystkie elementy zestawów pompowych prezentowanych w tym katalogu.
Poniżej znajduje się lista komponentów objęta obowiązkiem znakowania znakiem B zgodnie z Załącznikiem nr 1 do Rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 13 czerwca 2018 zmieniające Rozporządzenie w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym [8]:

  • pompy i zespoły pomp pożarowych,
  • pompy do instalacji wodociągowych przeciwpożarowych,
  • czujniki/przełączniki przepływu wody,
  • ciśnieniomierze i łączniki ciśnienia,
  • zawory zwrotne i jednokierunkowe,
  • urządzenia sterujące i sygnalizujące, źródła zasilania,
  • nieelektryczne urządzenia blokujące,
  • czujniki/przełączniki ciśnienia,
  • elementy złączne, kształtki, armatura,
  • regulacyjna i odcinająca, łączniki elastyczne,
  • systemy rurowe, uchwyty i zestawy mocowania przewodów rurowych.

Wilo Polska uzyskało Krajową Ocenę Techniczną CNBOP zarówno na pompy jak i na całe zestawy pompowe prezentowane w niniejszym katalogu. Krajowa Ocena Techniczna swoim zakresem obejmuje wszystkie wymienione w rozporządzeniu komponenty, będące częścią zestawu.

Oznakowanie wyrobów budowlanych

Wyroby budowlane w przypadku certyfikacji EU oznacza się znakiem CE. W przypadku certyfikacji krajowej jest to znak budowlany B.

Mnogość oznaczeń

Jeden wyrób może posiadać zarówno oznakowanie CE jak i oznakowanie znakiem budowlanym B. Taka sytuacja jest dopuszczalna, gdy znak CE dotyczy innego zakresu wymagań niż znak budowlany B. Zawsze należy potwierdzić, do czego odnosi się naniesione na wyrób oznakowanie,
gdyż zakres certyfikacji europejskiej nie zawsze pokrywa się z wymaganiami krajowymi. W takiej sytuacji wyrób powinien posiadać co najmniej dwa oznaczenia.

Krajowa Deklaracja Właściwości Użytkowych

KDWU jest dokumentem wydawanym przez producenta na swoją wyłączną odpowiedzialność. W tym dokumencie
producent deklaruje gwarantowane właściwości użytkowe wyrobu. KDWU jest dokumentem niezbędnym do oznakowania wyrobu budowlanego znakiem budowlanym B, w przypadku braku wydanej KDWU, znakowanie wyrobu znakiem B jest nielegalne.

Diagram przedstawiający możliwe ścieżki certyfikacji wyrobów budowlanych

Świadectwa dopuszczenia

Art. 7.1 Ustawa o ochronie przeciwpożarowej [5]

Wyroby służące zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, wprowadzane do użytkowania w jednostkach ochrony przeciwpożarowej oraz wykorzystywane przez te jednostki do alarmowania o pożarze lub innym zagrożeniu oraz do prowadzenia działań ratowniczych, a także wyroby stanowiące podręczny sprzęt gaśniczy, mogą być stosowane wyłącznie po uprzednim uzyskaniu dopuszczenia do użytkowania.

Świadectwa dopuszczenia[20] są dokumentami wydawanymi dla wyrobów zgodnych z powyższą definicją, zasady wydawania świadectw dopuszczenia regulują akty prawne[9,10,11,12].

Obowiązek uzyskania przez producentów sterowników pomp Świadectwa Dopuszczenia wynika z Rozporządzenia[11] w którym umieszczono wykaz wyrobów obejmujący swoim zakresem grupę 12 „Urządzenia do uruchamiania urządzeń przeciwpożarowych, wykorzystywanych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej” w której znalazły się urządzenia o nazwie „Centrale sterujące urządzeniami przeciwpożarowymi”.

Wyroby dla których wydano świadectwa dopuszczenia znakuje się znakiem Jednostki Certyfikującej, która stosowne dopuszczenie wydała.

Wyroby objęte świadectwem dopuszczenia

Zgodnie z definicją Rozporządzenia[11], można w uproszczeniu przyjąć z realnym marginesem bezpieczeństwa, że wszystkie urządzenia służące ochronie przeciwpożarowej, które mogą zostać wykorzystane przez funkcjonariuszy straży pożarnej wymagają uzyskania Świadectwa Dopuszczenia.

Sprawdzone rozwiązania Wilo

Sterowniki wykorzystywane w zestawach pomp COR-FFS posiadają wydane Świadectwo Dopuszczenia oraz są oznakowane logiem CNBOP-PIB.

Certyfikacja a świadectwa dopuszczenia.

Niezależnie od certyfikacji sterowników jako wyrobów budowlanych, konieczne jest uzyskanie Świadectwa Dopuszczenia przed wprowadzeniem wyrobu na rynek Polski, przy czym nie ma znaczenia czy jest to certyfikacja europejska potwierdzona znakiem CE czy krajowa potwierdzona znakiem B. W obu przypadkach oprócz znaku certyfikacji, po uzyskaniu świadectwa umieszcza się na produkcie logo Jednostki Certyfikującej.

Zgodność z Dyrektywami UE

W zakresie pomp i zespołów pomp kolejnym niezbędnym dokumentem do wydania przez producenta jest zgodnie z Rozporządzeniem [13] Deklaracja Zgodności z Dyrektywą maszynową [14]. Deklarację Zgodności producent wydaje na własną odpowiedzialność, a następnie znakuje wyrób znakiem CE. Oznakowanie CE umieszcza się na wyrobie zarówno w przypadku zgodności z CPR 305/2011 jak i zgodności z Dyrektywą maszynową, dlatego przed zakupem urządzenia należy potwierdzić czego dotyczy naniesione na wyrób oznakowanie.
Oprócz Dyrektywy maszynowej, mają również zastosowanie inne Dyrektywy obejmujące swoim
zakresem zespoły pomp, są to Dyrektywa kompatybilności elektromagnetycznej EMC [15] oraz
Dyrektywa niskonapięciowa [16].

Oznakowanie CE

Na wyrobach budowlanych umieszcza się tylko jeden znak CE, jednak wydaje się oddzielne deklaracje dla zgodności z CPR 305/2011 i dla zgodności z Dyrektywami UE.
Sprawdzone rozwiązania Wilo Zestawy pompowe Wilo-COR-FFS spełniają wymagania
Dyrektywy maszynowej, Dyrektywy kompatybilności elektromagnetycznej EMC oraz Dyrektywy niskonapięciowej i są oznakowane znakiem CE.

Atest higieniczny

Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi [17] atest higieniczny muszą posiadać materiały i produkty mające kontakt
z wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Generalnie w przypadku ochrony przeciwpożarowej te atesty nie mają zastosowania, jednak sytuacja zmienia się w przypadku instalacji dualnych.
W przypadku gdy zespół pomp zasila jednocześnie instalację ppoż. oraz instalacje wody pitnej, konieczne jest posiadanie atestu higienicznego.

Atest Higieniczny
W ochronie przeciwpożarowej stosuje się go w przypadku wszystkich produktów i materiałów mających styczność z wodą pitną, ma to miejsce w instalacjach dualnych.

Sprawdzone rozwiązania Wilo

Zespoły pomp Wilo-COR-FFS a także układy pomiarowe Wilo-UP posiadają atest higieniczny, co umożliwia ich zastosowanie w instalacjach dualnych.

Źródła prawa:

  • 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 Tekst jednolity.
  • 2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719.
  • 3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. Dz.U. 2009 nr 124 poz. 1030.
  • 4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej Dz.U.
    2015 poz. 2117.
  • 5. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Dz.U. 1991 nr 81 poz. 351 – tekst jednolity.
  • 6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych
    i uchylające Dyrektywę Rady 89/106/EWG Tekst mający znaczenie dla EOG.
  • 7. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych Dz.U. 2004 nr 92 poz. 881 – tekst jednolity.
  • 8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym. Dz.U. 2016 poz. 1966 – ze zmianami.
  • 9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych czynności wykonywanych podczas procesu dopuszczenia, zmiany i kontroli dopuszczenia wyrobów, opłat pobieranych przez jednostkę uprawnioną oraz sposobu ustalania wysokości opłat za te czynności (Dz. U. Nr 143, poz. 1001).
  • 10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 143, poz. 1002).
  • 11. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 85 poz. 553).
  • 12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
    z dnia 18 maja 2018 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także
    zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. 2018 poz. 984).
  • 13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn. Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1228.
  • 14. Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca Dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie). Tekst mający znaczenie dla EOG.
  • 15. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do kompatybilności elektromagnetycznej (wersja przekształcona). Tekst mający znaczenie dla
    EOG.
  • 16. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/35/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych
    granicach napięcia Tekst mający znaczenie dla EOG.
  • 17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; Dz.U. 2017 poz. 2294.

Normy

  • 18. PN-EN 12845:2015-10 Stałe urządzenia gaśnicze – Automatyczne urządzenia tryskaczowe – Projektowanie, instalowanie i konserwacja.

Literatura

  • 19. „Układy pomiarowe w pompowniach przeciwpożarowych” G. Siemiątkowski, N. Gawryluk, Ochrona Przeciwpożarowa 2/2019
  • 20. Informator o świadectwach dopuszczenia wydanie 6, 28 kwiecień 2017 r. Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy.
  • 21. Standard CNBOP-PIB-0035:2018 wydanie 2 „Krajowe Oceny Techniczne”, Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy
  • 22. Dobór pomp do zasilania instalacji pożarowych – wybrane aspekty techniczne, N. Gawryluk, Rynek Instalacyjny 7-8/2019