13.06.2019
Pompa i ogień
Głównym zadaniem instalacji ochrony przeciwpożarowej jest zapewnienie dostawy wody do ręcznych lub automatycznych systemów gaszenia, tj. hydrantów czy instalacji tryskaczowych. Jednym z głównych problemów systemów ochrony przeciwpożarowej jest ich projektowanie i wykonywanie w duchu kompromisu pomiędzy bezpieczeństwem użytkowników a ceną inwestycji.
Jednym z podziałów systemów ochrony przeciwpożarowej może być rozróżnienie na instalacje do ochrony instalacji hydrantowej wewnętrznej, automatycznych systemów gaszenia w formie instalacji tryskaczowej oraz zewnętrznych systemów hydrantowych. Podział ten jest na tyle wygodny, że pozwala na wstępne określenie grupy użytkowników zdolnych do przeprowadzenia akcji gaśniczej.
Systemy tryskaczowe
W przypadku systemów tryskaczowych jest to najbardziej komfortowa i bezpieczna forma polegająca na automatycznym zadziałaniu punktowych zraszaczy w przypadku wykrycia ognia / czadu / wzrostu temperatury (w zależności od zastosowanego systemu detekcji). Rozwiązanie to pozwala na ugaszenie ognia w zarodku i nie wymaga wykrycia punktu zapalnego przez mieszkańców, użytkowników bądź straż pożarną.
Zastosowanie systemów tryskaczowych usprawnia czas reakcji, który w tym przypadku jest na wagę złota oraz pozwala na dostarczenie wody do punktu zapalnego. Instalacje tryskaczowe są całkowicie bezobsługowym, automatycznie załączającym się systemem gaszenia pożaru. Dzięki budowie głowicy tryskacza wypływ wody następuje wyłącznie wtedy, gdy wzrost temperatury otoczenia spowoduje zadziałanie elementu termoczułego. Wypływ wody z dyszy ma wpływ na spadek ciśnienia i tym samym uruchomienie się pompowni przeciwpożarowej. Niezbędne jest więc zapewnienie stałego ciśnienia oraz odpowiedniego natężenia przepływu przez cały czas trwania pożaru. Rozwiązania te charakteryzują się najwyższym poziomem bezpieczeństwa w przypadku wewnętrznych zapłonów.
Standardy projektowania
Standardy projektowania oraz urządzenia gaśnicze stosowane w instalacjach tryskaczowych różnią się od siebie w zależności od kraju. Niektóre z nich są jednak uznawane międzynarodowo. Najpopularniejszymi standardami projektowania w Polsce jest Polska Norma PN-En 12845, niemiecki VdS oraz amerykańskie NFPA i FM. Niezależnie od wybranego standardu projektowania urządzenia stosowane w Polsce do celów ochrony przeciwpożarowej muszą posiadać certyfikat zgodności CNBOP. Niestety w związku z dużymi kosztami inwestycyjnymi, rozbudowanym systemem oraz dużą ilością punktów odbioru wody, które to należy zastosować, systemy tryskaczowe wykorzystywane są głównie w budynkach o podwyższonym standardzie, halach magazynowych oraz obiektach biurowo-usługowych.
Hydranty i zawory hydrantowe
Wodne systemy ochrony przeciwpożarowej wykorzystującej hydranty i zawory hydrantowe stanowią najpopularniejszą formę zabezpieczenia w przypadku pożaru. Instalacje hydrantowe możemy podzielić na hydranty zewnętrzne oraz wewnętrzne. Podział ten ma znacznie nie tylko przez lokalizację urządzenia gaśniczego w budynku bądź na zewnątrz. Stałe urządzenia gaśnicze w formie hydrantów wewnętrznych podzielone są na dwa rodzaje rozwiązań stanowiących pierwszą formę ochrony pożarowej bezpośrednio w budynku. Stałe urządzenia gaśnicze w formie hydrantów zewnętrznych przeznaczone są przede wszystkim do zewnętrznego zapewnienia wody do celów pożarowych i obsługiwane są przez staż pożarną.
Ilość wody do hydrantu
Gwarantem wypływu wody z węża strażackiego podczas akcji gaśniczej jest zapewnienie odpowiedniej pracy pompowni pożarowej. Pompy powinny charakteryzować się stabilną charakterystyką hydrauliczną. Wymagania co do ilości wody do celów przeciwpożarowych określone są w Rozporządzeniu MSWiA w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.
Określa ono również dwie podstawowe wielkości wypływu z zaworów hydrantowych dla przypadku sieci wodociągowych przeciwpożarowych o średnicy poniżej DN 250:
- 15 l/s - dla hydrantów zewnętrznych nad- i podziemnych o średnicy DN 100 mm,
- 10 l/s - dla hydrantów zewnętrznych o średnicy DN 80 mm.
Natomiast dla sieci wodociągowej o średnicy większej niż DN 250, w której nominalna średnica hydrantu powinna wynosić DN 100 lub DN 150, należy zapewnić wydajność nie mniejszą niż 20 l/s. W tym przypadku zasilanie hydrantów zewnętrznych musi być zapewnione przez dwie godziny.
Hydrant wewnątrz budynku
Hydranty wewnętrzne lub zawory hydrantowe są punktami poboru wody wewnątrz budynku wykorzystywanymi jako narzędzia gaśnicze pierwszej potrzeby. Zawór hydrantowy, montowany głównie w szafce hydrantowej, podłączony jest do zwijanego węża tłocznego za pośrednictwem węża doprowadzającego. Wymaganą ilość wody w instalacjach wodociągowych przeciwpożarowych określa rozporządzenie MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Dla wielkości hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym o nominalnej średnicy:
- DN 25 - 1,0 l/s - hydranty te należy stosować na każdej kondygnacji budynku wysokiego,
- DN 32 - 1,5 l/s - zlokalizowane zazwyczaj w garażach.
Dla wielkości hydrantów wewnętrznych z wężem płaskoskładanym oraz zaworu hydrantowego o nominalnej średnicy węża DN 52 wymagana ilość wody wynosi 2,5 l/s. Stosowane są one w strefach pożarowych produkcyjnych i magazynowych. W tym przypadku zasilanie hydrantów wewnętrznych musi być zapewnione przez 1 godzinę ciągłego podawania wody. Dodatkowo niezbędne jest zapewnienie minimalnego wymaganego ciśnienia na wyjściu z prądownicy wynoszącego nie mniej niż 2 bary (0,2 MPa).